Ιστορικά στοιχεία

Κώμη στην Ανατολική Κεντρική Εύβοια, στις ανατολικές προσβάσεις του όρους Δίρφυς, μέσα σε κάθισμα τεκτονικής φύσεως που ατενίζει μόνο προς το Αιγαίο. Γύρω της υψώνονται οι όγκοι της Δίρφυος δυτικά, του Ξηροβουνίου νότια, της Σκοτεινής και του Πορταριού ανατολικά και των Λευκών Όρεων στα βόρεια. Μέσα δε στην ολοπράσινη χαράδρα τρέχει τα νερά του ο Στροπωνιάτης ποταμός ο Διρφωσσός των αρχαίων. Κάτοικοι 550, υψόμετρο 300μ. Έγινε κοινότητα το 1912, όταν αποσπάστηκε από τον τότε Δήμο Διρφύων. Στην κοινότητα υπάγονται από το 1971 και οι οικισμοί Αγία Ειρήνη, Λάμαρη και Παραλία Χιλιαδούς. Σύνολο κοινότητας 850. Η Λάμαρη αναγνωρίστηκε σε κοινότητα το 1919 αλλά καταργήθηκε το 1925. Ξανάγινε κοινότητα το 1929, αλλά και πάλι καταργήθηκε το 1933 και υπάχθηκε στην κοινότητα Στροπώνων. Η ετυμολογία της λέξης Στρόπωνες δύσκολη. Οι ντόπιοι εξαιτίας της φύσεως του εδάφους πιστεύουν πως ονομάστηκε από το <<τρυπώνω μέσα σε μια περιοχή>> μιας και το μέρος ήταν απόκρυφο, σκοτεινό, στενωπό και δύσβατο κατάλληλο για να κρυφτεί κάποιος, όπως κρύφτηκαν οι πρώτοι βοσκοί που ήταν οικήτορες της στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, για να αποφύγουν της βαναυσότητες και την καταπίεση των Τούρκων. Η περιοχή είναι απρόσιτη, γεμάτη φαράγγια, σπηλιές και δέντρα του δάσους. Σήμερα καλλιεργείται εκεί σε μεγάλη έκταση η κερασιά, η καρυδιά, η μηλιά και άλλα οπωροφόρα δέντρα καθώς και κηπευτικά όπως η ντομάτα και το φασόλι. Γύρω από την Κωμόπολη υπάρχουν μεγάλα συνεχή δάση από έλατο, καστανιές, βελανιδιές και κάθε είδους μυροβόλους θάμνους. Το χειμώνα διακόπτεται η συγκοινωνία για πολλές ημέρες από τα χιόνια που καλύπτουν το διάσελο της Δίρφυς 900μ. Είναι πλούσια Κωμόπολη. Έχει άφθονα νερά και κτήματα με οπωροφόρα δέντρα. Εξαιρετικά είναι τα λαχανικά, τα φασόλια, η τομάτα, τα καρύδια, τα κεράσια, η ρίγανη, το τσάι και τα κτηνοτροφικά της προϊόντα. Υδρεύεται με πηγαία νερά με υδραγωγείο.Υπήρχαν επίσης τρεις νερόμυλοι, από τους οποίους λειτουργεί ο ένας καθώς και μια νεροτριβή. Τα νερά στους Στρόπωνες είναι άφθονα χειμώνα καλοκαίρι. Στη θέση Βρομονέρι υπάρχη ιαματική πηγή. Τους Στρόπωνες επισκέφθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1844 ο Βασιλεύς Όθων, η Βασίλισσα Αμαλία με τη συνοδεία της ερχόμενοι από την Κύμη και πηγαίνοντας για τη Χαλκίδα. Δημοτικό Σχολείο: τριθέσιο (1887). Καθολικό: Αγία Τριάδα: Στην περιοχή του καθολικού πριν δημιουργηθεί το σημερινό χωρίο ήκμαζε μικρή Βυζαντινή μονή της Αγίας Τριάδας που καταστράφηκε από τις πειρατικές επιδρομές του 14ου αιώνα. Υπήρχε δε και Μεσαιωνικός Πύργος Κοντέρ. Στα θεμέλια του ερειπωμένου καθολικού ανεγέρθηκε το σημερινό. Έχει περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες του 1841 όπως και Αγιογραφίες. Επίσης διαθέτει ξυλόγλυπτο Δεσποτικό. Στα βόρεια της πλατείας υπάρχει η Αγία Σωτήρω. Άγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη, όπου το νεκροταφείο. Εξωκλήσια: Άγιος Αθανάσιος, Προφήτης Ηλίας, Αγία Παρασκευή, Αγία Ειρήνη, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, Ζωοδόχος Πηγή, Άγιοι Ανάργυροι, Αγία Μαρίνα.